AKTUELNO

Na današnji dan rođen je američki dramski pisac Artur Miler, autor svetski poznatih pozorišnih komada kao što su "Smrt trgovačkog putnika", "Veštice iz Salema", "Pogled s mosta".

1797 - U italijanskom mestu Kampoformio potpisan je mirovni ugovor Austrije i Francuske, kojim je ukinuta Mletačka Republika. Francuska je dobila mletačke posede u Albaniji i ostrva u Jonskom moru, a Austrija Veneciju, Istru, Kvarner, Dalmaciju i Boku Kotorsku.

1803 - Rodjen je madjarski političar Ferenc Deak (Ferencz), nacionalni lider od 1861. koji nije prihvatao revolucionarni pristup Lajoša Košuta (Lajos Kossuth) u rešavanju odnosa izmedju Austrije i Madjarske. Godine 1865. objavio je projekat o dualističkoj Habsburškoj monarhiji. Austro-ugarskom nagodbom (1867) izgubio je na popularnosti, jer mu se zameralo da je bio suviše popustljiv prema Austriji.

1849 - U Parizu je umro poljski kompozitor i pijanista Frederik Šopen (Fryderyk Chopin), tvorac poljskog nacionalnog muzičkog izraza i jedan od najpopularnijih kompozitora muzičkog romantizma.

1854 - Tokom Krimskog rata, britanske, francuske i turske trupe počele su opsadu Sevastopolja i nakon 11 meseci zauzele najznačajniju luku ruske crnomorske flote. Mirovnim sporazumom u martu 1856. razoreni grad je vraćen Rusiji.

1855 - Englez Henri Besemer (Henry Bessemer) je patentirao postupak za preradu sirovog gvoždja u čelik, nazvan po njemu "Besemerov čelik".

1912 - Srbija i Bugarska su, devet dana posle Crne Gore, objavile rat Turskoj, a 18. oktobra pridružila im se i Grčka, čime je otpočeo Prvi balkanski rat. Za nepunih mesec dana oslobodjen je gotovo ceo Balkan, a rat je završen primirjem 3. decembra. Mirovni ugovor kojim se Turska odrekla gotovo svih svojih poseda u Evropi potpisan je u Londonu 13. maja 1913.

1915 - Rodjen je američki dramski pisac Artur Miler (Arthur Miller), autor svetski poznatih pozorišnih komada kao što su "Smrt trgovačkog putnika", "Veštice iz Salema", "Pogled s mosta". Hrabro je istupio protiv nasilja vlasti u vreme "makartizma". Poznat je i po neuspelom braku sa holivudskom zvezdom Merlin Monro (Marilyn Monroe).

1919 - Rodjen je kineski političar Džao Cijang (Zhao Ziyang) koji je kao premijer 1980. počeo ekonomske reforme u Kini, a 1987. je nasledio Hu Jaobanga (Yaobang) na čelu Komunističke partije Kine. Smenjen je 1989. tokom političke krize izazvane prodemokratskim studentskim demonstracijama.

1920 - Umro je američki novinar Džon Rid (John Reed), čija se dela "Deset dana koji su potresli svet" i "Crvena Rusija" smatraju najboljom hronikom Oktobarske revolucije. Sahranjen je pod zidinama Kremlja u Moskvi.

1931 - Američki gangster Al Kapone (Capone) osuđen je na 11 godina zatvora zbog izbegavanja plaćanja poreza.

1945 - Pukovnik Huan Peron (Juan) izvršio je državni udar i došao na čelo Argentine.

1972 - U Beogradu je umro srpski princ Djordje Karadjordjević, stariji sin kralja Petra I, koji se odrekao prava na presto i posvetio vojničkoj karijeri. Odbio je da se 1941. pridruži vladi i kralju u izbeglištvu, a potom i nemačku ponudu da se nastani u Belom dvoru.

1973 - Arapski proizvodjači nafte povećali su cene i smanjili proizvodnju nafte kao odgovor na američku podršku Izraelu u arapsko-izraelskom sukobu. To je izazvalo jednu od najtežih ekonomskih kriza posle Drugog svetskog rata u razvijenim zapadnim zemljama.

1988 - Kao odgovor "mitinzima istine" koje je organizovalo srpsko rukovodstvo, na Kosovu su počele masovne demonstracije Albanaca.

1989 - U najtežem zemljotresu u SAD od 1906, koji je pogodio područje San Franciska, poginulo je 67 i povređeno više od 600 ljudi.

1997 Na Kubi je sahranjen Ernesto Če Gevara (Che Guevara), tri decenije pošto je ubijen u Boliviji. Posmrtni ostaci legendarnog gerilskog vođe položeni su u mauzolej u gradu Santa Klara.

1997 - U požaru je izgorelo Jugoslovensko dramsko pozorište u Beogradu.

1998 - U Londonu, gde se oporavljao od operacije, uhapšen je bivši čileanski diktator Augusto Pinoče (Pinochet). Hapšenje je izvršeno na zahtev Španije za izručenje radi sudjenja za ubistva stotina španskih državljana tokom njegove diktatorske vladavine Čileom. Oslobodjen je u martu 2000, a nakon povratka u Čile, Apelacioni sud je suspendovao započeti sudski proces proglasivši ga mentalno nesposobnim.

2001 - U Jerusalimu je ubijen izraelski ministar turizma Rehavam Zevi u atentatu koji su izvršili pripadnici Narodnog fronta za oslobodjenje Palestine.

2005 - Umro je Ba Djin, jedan od najpoznatijih kineskih pisaca, koji je u svojim delima pisao o komunistima, nacionalistima i haosu u vreme Kulturne revolucije.

2009 - Članovi vlade Maldiva održali su sastanak na morskom dnu, sa namerom da ukažu na opasnost globalnog zagrevanja za sve narode koji žive na niskoj nadmorskoj visini. Povećanje nivoa mora uzrokovano topljenjem polarnog leda moglo bi da potopi ovaj arhipelag u Indijskom okeanu u roku od jednog veka.

2017 U bitkama za grad Raku u Siriji, koje su trajale više od četiri meseca poginulo je 3.250 osoba, prema podacima sirijske opozicione Opservatorije za ljudska prava.

#Istorija

#Vremeplov

'