Pored seksualno prenosivih bolesti, gljivične infekcije se uz bakterijsku vaginozu smatraju najčešćim oboljenjima koje zahvataju polne organe.
Vaginalna gljivična infekcija odnosno tip vaginitisa (upale vagine) je jedna od najčešćih infekcija koja se javlja kod žena, a karakterišu je vaginalna iritacija, intenzivan svrab i vaginalni iscjedak. Ova infekcija najčešće zahvata vaginu i vulvu.
Ova infekcija, koja se takođe naziva i kandidijaza, u proseku se javlja kod tri od četiri žene tokom života, a kod većine njih i po nekoliko puta. Ovo stanje je najčešće bezopasno, ali može biti vrlo neprijatno i, što je najgore, vrlo teško se u potpunosti "iskorenjuje".
Kako se dobija infekcija?
"Candida albicans" je mikroorganizam koji je normalno prisutan kod svake žene. Ova gljivica živi na sluzokoži vagine kod 35% zdravih žena, u gornjem delu disajnog sistema kod 77% zdravih osoba, a u sistemu za varenje kod 85% zdravih osoba. U "normalnim uslovima" je neškodljiva i ne daje nikakve simptome.
Prisutnost drugih zaštitnih mikroorganizama u vagini posebno bakterija "Lactobacilus" održava broj gljivica na sluzokoži vagine u malom i neškodljivom broju. Kada se taj odnos poremeti i dođe do značajnog umnožavanja, tj. porasta broja gljivica, nastaje infekcija. Izvor infekcije su najčešće sopstvene gljivice koje se već nalaze u našem telu, a nisu donete spolja.
Da li se može preneti?
Kandidijaza se ne smatra seksualno prenosivom bolešću, ali njen uzročnik se može preneti vaginalnim, oralnim ili analnim seksualnim odnosom sa inficiranom osobom. Statistike kažu da 12-15% muškaraca će nakon polnog odnosa s inficiranom ženom razviti simptome poput peckanja, svraba i osipa (balanopostitis).
Kod muškaraca gljivična infekcija prolazi često bez bilo kakvih tegoba. Takoreći, oni su samo nosioci infekcije koja im ne stvara mnogo problema. U retkim slučajevima može da se javi blagi svrab sluzokože glavića penisa, i može doći do blagog taloženja eksfoliranog epitela na koži penisa zahvaćenog gljivičnom infekcijom.
Koji su simptomi vaginalne kandidijaze?
- svrab spoljašnjih genitalija
- pojava konzistentnog belog pranja (koje je više žućkasto, neprijatnog, kiselkastog mirisa)
- peckanje prilikom mokrenja
- sluzokoža vagine ali i malih i velikih usana je crvena, natečena,bolna
- bolovi pri seksualnom odnosu, mokrenju, kao i hodu
Treba napomenuti da svrab i češanje samo pogoršavaju simptome i dovode do oštećenja kože i sluzokože. Često se dešava da žena i ne primećuje da ima vaginalnu kandidijazu jer su simptomi neprimetni i blagi. U tim slučajevima, žene često ignorišu simptome, a to je najčešći razlog za pojačavanje infekcije i odlazak kod ginekologa kada su simptomi već veoma izraženi.
Lečenje vaginalne kandidijaze je dugo i neprekidno i vrlo je važno da se lečenju podvrgnu oba partnera. Terapija se sprovodi antimikoticima kojih ima nekoliko vrsta, najčešće vaginaletama u trajanju od 3 do 7 ili više dana. Lokalna terapija može podrazumevati i antimikotičke masti za kožu i sluzokožu vulve. Ukoliko ginekolog proceni, može dati i oralni, sistemski antimikotik u jednokratnoj dozi.
Kod jačih infekcija preporučujue se vaginalno ispiranje gotovim antiseptičkim i analgetičkim rastvorom ili rastvorima sode bikarbone, žalfije, kantariona. Vaginalno ispiranje ili tuširanje poželjno je uraditi uveče pre upotrebe nove vaginalete.
Oralni probiotici mogu se davati za vreme i nakon terapije u trajanju od nekoliko nedelja, a lokalni probiotici koji u sebi sadrže "Lactobacillus" daju se kao nastavak antimikotičkog lečenja da bi što brže nadoknadila saprofitna flora tj. zaštitni mikroorganizmi koji će napraviti protivtežu prisutnim gljivicama i sprečiti njihov ponovni rast odnosno nastanak nove infekcije.
Najčešće je potrebno terapiju sprovesti iz dva dela. Nakon pauze od nedelju dana ili nakon predstojeće menstruacije treba ponoviti terapiju antimikotikom, jer poboljšanje simptoma najčešće ne znači potpuno izlečenje već samo smirivanje infekcije koja se nekoliko dana rasplamsava.