1679 - Engleski parlament usvojio je "Habeas Corpus Act", zakon kojim je zaštitio građane od nezakonitog hapšenja i utamničenja. Osnovni principi tog zakona kasnije su ugrađeni u ustav SAD.
1564 - Umro je švajcarski verski reformator francuskogporekla Žan Kalvin, osnivač kalvinističke protestanskehrišćanske struje, jedne od ključnih u okviruantirimokatoličke reformacije. Od progona se sklonio u Ženevui tu je osnovao prvu protestantsko-kalvinsku versku zajednicu, anajvažnije verske ideje izložio je 1536. u delu "Ustanovehrišćanske vere". Kalvinova reformacija brzo je stekla mnoštvopristalica u Francuskoj (Hugenoti), Engleskoj (Puritanci), Škotskoj(Prezbiterijanci), zatim u Holandiji, Češkoj, Slovačkoj,Mađarskoj, Erdelju, današnjoj srpskoj Vojvodini, potom i u SevernojAmerici. Kalvinisti su danas poznati kao Evangelisti helvetskogobreda, dok su Luterovi sledbenici danas znani kao Evangelistiaugzburškog obreda.
1679 - Engleski parlament usvojio je "HabeasCorpus Act", zakon kojim je zaštitio građane od nezakonitoghapšenja i utamničenja. Osnovni principi tog zakona kasnijesu ugrađeni u ustav SAD.
1703 - Ruski car Petar Veliki osnovao je novu
prestonicu Rusije na ušću reke Neve u Baltičko more. Mada
su mnogi proricali propast ovog poduhvata, Sankt Peterburg je
postao veliki i moderan grad, i bio je prestonica Rusije do 1918.
Posle izbijanja Prvog svetskog rata, grad je 1914. preimenovan
u Petrograd. Boljševici su ga 1924. posle Oktobarske revolucije,
koju su 1917. počeli u tom gradu i pobede u građanskom ratu,
preimenovali u Lenjingrad, a 1991. vraćeno mu je, nakon
referenduma na kom su ponuđene sve tri mogućnosti, ime Sankt
Peterburg. U srpskoj literaturi taj grad je dosledno nazivan
Petrograd.
1806 - U strahu od zaposedanja od strane Rusa
Dubrovnik se bez otpora predao francuskim trupama. Francuski
odred od oko 1.200 vojnika pod zapovedništvom generala Luristona,
tada je obmanuo zvaničnike Republike pošto je nakon dužeg
perioda okupacije januara 1808. od strane maršala Marmona
drevna Dubrovačka republika i formalno ukinuta. Posle sloma
Napoleona i Bečkog kongresa 1815. grad je pripojen Austriji.
Godine 1918. oslobodila ga je srpska vojska i pripojen je
Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, odnosno Jugoslaviji.
1840 - Umro je italijanski virtuoz na violini i
kompozitor Nikolo Paganini, čijoj su veštini savremenici
pridavali magične moći. Obeležio je violinsko majstorstvo
i literaturu za taj instrument svih epoha. Dosta je komponovao,
uključujući šest violinskih koncerata, čuvena 24 kapriča
za solo violinu, kamernu muziku.
1860 - Jedinice italijanskog revolucionara Djuzepea
Garibaldija, vođe nacionalnooslobodilačkog pokreta za ujedinjenje
Italije, zauzele su grad Palermo, ubrzo i celo ostrvo Siciliju,
posle čega su prešle na kopno i u septembru 1860. trijumfalno
ušle u Napulj.
1868 - Rođen je srpski pisac Aleksa Šantić, autor
antologijskih pesama "Ostajte ovđe", "Emina", "Veče na školju".
Pripadao je mostarskom krugu oko književnog lista "Zora", koji
je pokrenuo s Jovanom Dučićem i Svetozarom Chorovićem.
U Mostaru je osnovao srpsko pevačko društvo "Gusle". U vreme
"aneksione krize", izazvane 1908. austrougarskom aneksijom
Bosne i Hercegovine pobegao je u Italiju, a posle toga bio je
poslanik u Bosanskom saboru. U Prvom svetskom ratu austrougarske
vlasti su ga hapsile kao istaknutog srpskog nacionalistu, odnosno
uverenog pristalicu Jugoslavije. Bio je u početku pod uticajem
srpskih pesnika Branka Radičevića, Jovana Jovanovića Zmaja i
Vojislava Ilića, ali je potom izgradio vlastiti pesnički izraz
karakterističan po elegičnim motivima i rodoljubivim temama.
Pisao je i dramske tekstove i prevodio s nemačkog i češkog.
Dela: drame "Hasanaginica", "U magli", "Anđelija", prevod
"Lirskog intermeca" Hajnriha Hajnea.
1871 - Rođen je francuski slikar Žorž Anri Ruo,
stvarao je u ekspresionističkom maniru, snažnim koloritom.
Glavne teme njegovih slika su arlekini, ljudske maske i
religiozni motivi. Rado je slikao na staklu, i ti njegovi
radovi asociraju na srednjovekovne vitraže.
1878 - Rođena je američka igračica irskog porekla
Isidora Dankan, jedna od najznačajnijih balerina 20. veka,
začetnik modernog baletskog pravca. Koreografije je zasnivala na
antičkoj grčkoj umetnosti i muzici Frederika Šopena, Riharda
Vagnera i Franca Šuberta, koja nije komponovana za balet. Napisala
je više članaka i rasprava o baletu i autobiografiju "Moj život".
1909 - Rođen je srpski istoričar umetnosti Svetozar
Radojčić, profesor Filozofskog fakulteta u Skoplju do 1941. i
Beogradu od 1945, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Autor je
niza značajnih radova iz oblasti srpske srednjovekovne umetnosti.
Dela: "Portreti srpskih vladara u srednjem veku", "Stare srpske
minijature", "Umetnički spomenici manastira Hilandara", "Majstori
starog srpskog slikarstva", "Studije o umetnosti XIII veka", "Ikone
Srbije i Makedonije", "Mileševa", "Staro srpsko slikarstvo",
"Tekstovi i freske", "Uzori i dela starih srpskih umetnika", "Srpski
psaltir", "Gesćićte der serbisćen Kunst von den Anfangen bis zum
Ende des Mittelalters".
1910 - Umro je nemački bakteriolog Robert Koh, jedan od
osnivača bakteriologije, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu
1905. Otkrio je 1882. bacil tuberkuloze, skinuvši veo tajne sa
opake bolesti koja je kosila u 19. veku. Izolovao je i bacil
antraksa i pronašao izazivača kolere, epidemijske bolesti koja je
u srednjem veku uništavala čitave gradove, ispitivao je afričku
spavaću bolest, tifus, malariju i prvi primenio lečenje kininom.
1923 - Rođen je američki diplomata Henri Kisindžer,
državni sekretar SAD za inostrane poslove od 1973. do 1977,
dobitnik Nobelove nagrade za mir 1973, jedan od najznačajnijih
šefova američke diplomatije u 20. veku. Emigrirao je s roditeljima
iz Nemačke 1938. Bio je profesor na Harvardskom univerzitetu, a od
1969. savetnik predsednika Ričarda Niksona za nacionalnu
bezbednost. Pripremio je direktne pregovore Niksona i kineskih vođa
u februaru 1972, kojima su normalizovani odnosi SAD i Kine,
pregovore sa Sovjetskim Savezom, mirovne pregovore s Vijetnamom.
1937 - Posle više od četiri godine gradnje, u San
Francisku je pušten u saobraćaj "Golden Gejt", jedan od najvećih
mostova u svetu, koji je postao simbol tog američkog grada.
1941 - Nemačko vojno zapovedništvo Srbije objavilo je u
naredbu kojom je, pod pretnjom smrću, zabranjeno slušanje stranih
radio stanica, izuzev nemačkih.
1941 - Britanski brodovi "Dorsetšajr", "Kralj Džordž V"
i "Rodni" i avioni s nosača aviona "Ark rojal", potopili su jedan
od najvećih nemačkih ratnih brodova "Bizmark", koji je tri dana
ranije poslao na morsko dno, s više od 1.400 ljudi, britansku
krstaricu "Hud". S "Bizmarkom" je potonulo 2.300 članova posade na
pučini Atlantika naspram francuske obale.
1942 - U okupiranoj Čehoslovačkoj u Drugom svetskom ratu
smrtno je ranjen šef nemačke nacističke tajne policije Gestapo
Rajnhard Hajdrih. Njegova smrt 4. juna 1942. izazvala je talas
represalija protiv stanovništva u Češkoj i Moravskoj. Posebno je
stradala pravoslavna crkva u Pragu, pošto je ustanovljeno da je
skrivala atentatore.
1964 - Umro je indijski državnik Džavaharlal Nehru,
jedan od osnivača pokreta nesvrstanih. Po povratku sa studija
u Engleskoj postao je advokat, ali se ubrzo posvetio politici i
borbi za nezavisnost Indije, postavši sledbenik arhitekte indijske
nezavisnosti Mahatme Gandija. Po sticanju nezavisnosti Indije 1947.
postao je prvi predsednik vlade i šef diplomatije. U spoljnoj
politici nastojao je da očuva neutralnost Indije i zalagao se za
nesvrstanost.
1988 - Sirijske trupe ušle su u južna predgrađa
Bejruta i okončale ulične borbe vođene tri sedmice između
rivalskih muslimanskih šiitskih milicija.
1991 - Posle Zalivskog rata, vođe opozicije Kuvajta
sastale su se s emirom šeikom Džaberom el Ahmadom el Sabahom,
zahtevajući demokratizaciju, vraćanje na snagu ustava i
okončanje vanrednog stanja.
1992 - U ulici Vase Miskina u Sarajevu, dok su ljudi
čekali u redu za hleb, eksplodirale su četiri granate od kojih
je 16 lica poginulo, a više od stotinu ranjeno. Za masakr su odmah,
bez istrage i dokaza, optuženi Srbi. Istog dana je, kako je navedeno,
zbog masakra, delegacija muslimanske Stranke demokratske akcije
napustila konferenciju u Lisabonu. Savet bezbednosti UN je 30. maja
usvojio rezoluciju kojom su nametnute sankcije tadašnjoj SR
Jugoslaviji, pod optužbom da je najodgovornija za građanski rat u
BiH. Četiri meseca kasnije u Londonu se pojavio izveštaj UN koji
je doveo u pitanje verziju prema kojoj su za tragediju odgovorne
jedinice bosanskih Srba.
1993 - U eksploziji automobila - bombe, koju je ispred
firentinske palate Ufici iz 16. veka podmetnula italijanska mafija,
poginulo je pet osoba i ozbiljno je oštećena jedna od najbogatijih
zbirki italijanskog slikarstva, antičkih skulptura i tapiserija.
1994 - Ruski pisac Aleksandar Solženjicin vratio se u
otadžbinu posle dve decenije u izbeglištvu.
1996 - Rusija je potpisala sporazum s vođstvom čečenskih
separatista o okončanju borbi u Čečeniji od 1. juna 1996, što je
ruski predsednik Boris Jeljcin nazvao istorijskim trenutkom, ali je
taj sporazum čečenska strana ubrzo prekršila.
1997 - NATO i Rusija potpisali su "Osnivački akt o
međusobnoj saradnji", kojim je stvoren zajednički Stalni savet
NATO-Rusija za konsultacije o evropskoj bezbednosti, ali je NATO
pogazio taj dokument prilikom agresije na SRJ u proleće 1999.
1999 - Haški tribunal potvrdio je tokom agresije
NATO na Srbiju (SRJ) da je podigao optužnicu protiv Slobodana
Miloševića, predsednika SRJ, kao i više njegovih saradnika.
2002 - Ustavnom reformom u Tunisu predsedniku Zin el
Abidinu Ben Aliju omogućeno da je tom arapskom zemljom vlada
praktično doživotno.
2004 - Direktor i glavni i odgovorni urednik
opozicionog podgoričkog dnevnika "Dan" Duško Jovanović ubijen
je na ulici u Podgorici. Detalji i pozadina ovog ubistva nisu
nikada rasvetljeni.
2005 - Umro je Dragoslav Andrić, srpski književni
prevodilac, pisac, leksikograf, dramaturg. Sa engleskog, francuskog,
nemačkog i ruskog preveo oko 130 knjiga poezije, proze kao i
dramskih dela. Posebno se ističu njegove antologije klasične
kineske poezije, tradicionalne japanske poezije, kanadske poezije
i američke humorističke poezije. Priređivač je i prevodilac
"Antologije svetske poezije", "Leksikona viceva", "Rečnika
žargona" i više šahovskih knjiga.
2006 - Dogodio se zemljotres u Indoneziji, u oblasti
Bantul, oko 400 kilometara istočno od Džakarte, u centralnom delu
ostrva Java. Poginulo je 4.611 osoba, a oko 20.000 je povređeno.
Između 100.000 i 200.000 ostalo je bez domova.
2011 - Posada američkog spejs šatla Endevor obavila je
poslednju od četiri planirane šetnje, čime je probijena granica
od 1.000 sati provedenih u radu izvan Međunarodne svemirske
stanice. Ovu 159. po redu svemirsku šetnju od početka misije
Međunarodne svemirske stanice obavili su američki astronauti Majk
Finki i Greg Čamitof.
