Danas je Mitrovdan — praznik koji Srpska pravoslavna crkva posvećuje Svetom velikomučeniku Dimitriju Solunskom, poznatom po hrabrosti, veri i zaštiti svog naroda.
U narodu, ovaj dan označava prelazak iz jeseni u zimu i nosi duboko ukorenjena verovanja i običaje.
Sveti Dimitrije bio je vojni zapovednik Soluna u trećem veku, koji je odbio naređenje cara Maksimilijana da progoni hrišćane. Zbog svoje vere, bačen je u tamnicu, gde je mučen i pogubljen. Njegov grob, prema predanju, odisao je bosiljkom i smirnom, pa je nazvan Mirotočivi. Kasnije je proglašen zaštitnikom Soluna, a njegov kult se proširio među Grcima, Rusima i Srbima.
Rusi su ga 1581. godine izabrali za zaštitnika Sibira, a njegov praznik je jedan od najvažnijih u Ruskoj crkvi. U Srbiji, Svetom Dimitriju posvećeni su brojni hramovi — od Pećke patrijaršije do manastira Visoki Dečani.
Mitrovdan je peta po redu krsna slava u Srbiji, a slavi ga veliki broj domaćina širom zemlje. Gradovi poput Kosovske i Sremske Mitrovice nose njegovo ime, a u mnogim mestima se na današnji dan održavaju zavetine.
Narodna verovanja kažu da ako na Mitrovdan padne sneg, zadržaće se do aprila. Ako je vreme lepo, očekuje se blaga zima. Takođe se veruje da do ovog dana treba završiti sve poslove napolju, da nije dobro izlaziti iz kuće, niti prekorevati decu — jer će, kako kaže predanje, biti takva cele godine.
Mitrovdan je više od praznika — to je dan koji spaja istoriju, veru i narodno predanje.
Autor: Dalibor Stankov
