Rak pluća je treći najčešći oblik raka u Evropi, dok u Srbiji svakog dana oboli 20, a bitku izgubi čak 13 pacijenata. Iako mnogi dugotrajan kašalj povezuju s ovom bolešću, pulmologinja prof. Meilan Han upozorava na jedan manje poznat simptom - promukao, hrapav glas.
- To se dešava zato što rak, kako napreduje, može da zahvati i oštetipovratni laringealni (grkljanski) nerv. Taj nerv prolazi kroz vrat, spušta se u grudni koš ispod aortnog luka, a zatim se ponovo penje do grkljana - objašnjava prof. Han u svojoj knjizi Breathing Lessons: A Doctor's Guide to Lung Health.
U većini slučajeva, promuklost prolazi sama od sebe nakon kraćeg vremena, ali ako primetite da traje duže, obavezno se javite svom izabranom lekaru, savetuju stručnjaci. Takođe, upozoravaju na još neke manje poznate simptome raka pluća, kao što su bol u ramenu ili grudima, otežano gutanje, pa čak i bol u leđima.
Podaci najveće svetske nezavisne organizacije za istraživanje raka, Cancer Research UK, pokazuju da samo jedna od deset osoba kojoj je dijagnostikovan rak pluća poživi duže od deset godina. Stručnjaci ističu da je upravo zbog toga važno prepoznati simptome na vreme. Pacijenti kod kojih se rak pluća otkrije u ranoj fazi imaju čak 65 odsto šanse za petogodišnje preživljavanje. Preživljavanje zavisi i od vrste raka, odnosno od tipa ćelija na kojima se bolest razvila, ali i od opšteg zdravstvenog stanja i fizičke forme pacijenta. Što je fizička kondicija bolja, to su veće šanse za uspešnije lečenje.
Prepoznajte najčešće simptome raka pluća:
kašalj koji ne prolazi duže od dve ili tri nedelje
dugotrajan kašalj koji se pogoršava
učestale infekcije pluća
iskašljavanje krvi
bol prilikom disanja ili kašljanja
dugotrajna otežano disanje
konstantan umor ili nedostatak energije
gubitak apetita ili neobjašnjiv gubitak težine
Mnogi od ovih simptoma mogu da budu povezani i s drugim bolestima, ali održavanje dobrog opšteg zdravlja i izbegavanje faktora rizika prvi su koraci ka smanjenju rizika od raka pluća.
Pulmolozi posebno upozoravaju na rastući broj mladih osoba koje obolevaju od ove bolesti. Jedna od teorija koja objašnjava ovo povećanje jeste izloženost zagađenju. Nedavno kanadsko istraživanje pokazalo je da ljudi koji su tokom života bili izloženi visokim nivoima zagađenja imaju veći rizik od genetskih mutacija povezanih s agresivnim oblicima raka pluća.
- To ukazuje na potencijalni uticaj izloženosti česticama PM2.5 na rak pluća kod osoba koje nikada nisu pušile, posebno kod žena - naveli su autori studije sa Instituta za istraživanje raka u Vankuveru.
Autor: Dubravka Bošković
