Svetog Georgija ili svetog Đorđa (Đurađa) - kako u narodu zovu ovog sveca, pravoslavni Srbi slave dva puta u godini.
Sveti Georgije je sahranjen u Lidi u Palestini, današnjem Izraelu. Na mestu njegovog groba za vreme vladavine vizantijskog cara Konstantina Velikog (306 – 337) podignut je hram njemu posvećen. Mnoga čuda su se dešavala na njegovom grobu.
Kult Svetog Georgija se raširio veoma brzo i na Istoku i na Zapadu. Ovaj hram je srušen 1010. godine, ali su ga krstaši obnovili. Godine 1191, tokom Trećeg krstaškog rata, hram je ponovo uništen, od strane islamskog sultana Saladina. Novi hram Svetog Georgija je podignut na mestu starog 1872. godine i postoji još uvek.
Ikonografska predstava
U hrišćanskoj ikonografiji Sveti Georgije se još od 7. veka, prikazuje kao sveti ratnik (bez konja, u stojećem položaju), i sa kopljem ili mačem u desnoj ruci. Od 9. veka se postepeno pojavljuje novi ikonografski prikaz svetog Georgija koji se kasnije i ustalio u prikazu ovog sveca: na konju, u vojvodskom odelu, kako kopljem ubija aždaju. Na tom prikazu se, pored njega, malo dalje nalazi jedna ženska figura u gospodskom odelu kako stoji. Smatra se da je žena koja je na ikoni zapravo carica Aleksandra koja je poverovala u Isusa Hrista, i da ona simbolizuje ranu hrišćansku crkvu, a da aždaja koju Đorđe ubija simbolizuje mnogoboštvo.
Razlika između Đurđica i Đurđevdana
Đurđic - Kada je 1010. godine, srušen hram u Lidi, u kome se nalaze mošti Svetog Georgija i kada su ga Krstaši obnovili, ta obnova je bila 16. novembra. Uspomena na ovaj događaj se praznuje kod pravoslavnih Srba. U crkvenom kalendaru je to praznik: Obnovljenje hrama Svetog Georgija – a kod Srba je poznat kao ĐURĐIC. Ikona za tu slavu je gde se Georgije prikazuje kao vojnik (bez konja u stojećem stavu) i sa kopljem ili mačem u desnoj ruci.
Đurđevdan - Svake godine Pravoslavna crkva slavi Svetog Georgija 6. maja, kada se slavi njegov život i mučenička smrt za Gospoda Isusa Hrista. Kod našeg narod je taj dan poznat kao Đurđevdan. Ikona za tu slavu je: Sveti Georgije na konju, u vojvodskom odelu, kako kopljem ubija aždaju. Na tom prikazu se, pored njega, malo dalje nalazi jedna ženska figura u gospodskom odelu kako stoji. Smatra se da je žena koja je na ikoni zapravo carica Aleksandra, žena cara Diklecijana, koja je poverovala u Isusa Hrista, i da ona simbolizuje ranu hrišćansku crkvu, a da aždaja koju Georgije ubija simbolizuje mnogoboštvo.
Foto: Wikipedia.org
Rasprostranjen kult u Hrišćanstvu
Od vremena Engleskog kralja Edvarda Trećeg, 14. vek, Sveti Georgije postaje zaštitnik Engleske države.
On je zaštitnik i španske autonomne pokrajine katalonije, koji je poznat na katalonskom kao Sant Đordi. Običaj je da na taj dan muškarci ženama poklanjaju cvet, a žene muškarcima knjigu.
Đurđevdan odnosno praznik Svetog Đorđa, zajednički je za sve hrišćanske denominacije. Kao svetac zaštitnik je najvećeg broja država među kojima su: Bugarska, Engleska, Gruzija, Portugal, Rumuniju, Rusija, Litvanija, kao i brojne pokrajine poput Kaseresa, Alkoja, Aragona i Katalonije.
Kod pravoslavnih Srba Sveti Georgije se veoma poštuje, posvećene su mu mnoge crkve i manastiri: Đurđevi Stupovi, Vraćevšnica, Staro Nagoričino, hram na Oplencu, Bogovađa itd.
Kod našeg naroda postoji običaj da u petak pre Đurđevdana, pre nego što sunce izađe, odlazilo bi se u polje kako bi se bralo bilje, jer se verovalo da ono ima lekovitu moć. Žene bi pravile bukete od cveća, koje su nosili kući, pa bi ih kačile na istočnu stranu kuće i tu bi cveće stajalo do Đurđevdana.
Nekada se na Đurđevdan određivala vremenska prognoza. Ako na Đurđevdan bude lepo vreme, biće rodna godina. Ako pada kiša, ukazivalo je na sušno leto. Ako na Đurđevdan duva vetar sa severa, to je zemljoradnicima bio znak na rane jesenje mrazeve.
Autor: Aleksandra Aras
