Piše: Đakon Hadži Nenad M. Jovanović

Srpski Sion i srpski Oksford, bio je, o Krstovdanu, 27. septembra 2021, pozornica još jednog povesnog događaja u svojoj slavnoj povesnici. Do koje mere je ovaj događaj značajan vidimo i iz činjenice da gotovo da i ne postoji medij na srpskom jeziku, koji o njemu nije izveštavao. Ovo je bitno, kako za podsećanje našeg naroda na primer služenja i nesebične ljubavi prema Otačastvu, kao i za razvijanje kulture sećanja uopšte.

U skladu sa njegovom jasno izraženom voljom za života, kao i po blagoslovu episkopa sremskog g. Vasilija, želji porodice Plemenitih Stratimirovića od Kulpina, te trudom Centra za razvoj Šajkaške i Odbora za povratak posmrtnih ostataka vožda i đeneral-majora Đorđa Stratimirovića, vojnog komandanta Srpske Vojvodine, posmrtni ostaci ovog srpskog velikana preneti su u Srbiju iz Beča, gde je sahranjen 1908. godine.

Po blagoslovu episkopa sremskog g. Vasilija, vožd Stratimirović je, uz najviše državne i vojne počasti, položen da počiva u porti hilandarskog metoha, Manastira Vavedenja Presvete Bogorodice u Sremskim Karlovcima.

U Sabornoj Crkvi u Sremskim Karlovcima je služena zaupokojena Sveta arhijerejska Liturgija, a u njenom nastavku i parastos za pokoj duše vožda Stratimirovića, nakon čega je usledila svečanost ispred Hrama, kao i sam čin sahrane u porti pomenutog Manastira.

Po blagoslovu Njegove Svetosti arhiepiskopa pećskog, mitropolita beogradsko-karlovačkog i patrijarha srpskog g. Porfirija i episkopa g. Vasilija, načalstvovao je episkop hvostanski g. Justin, vikar Patrijarha srpskog. Sasluživalo mu je dvanaest sveštenika i dvojica đakona Eparhije sremske u prisustvu državnih i vojnih zvaničnika, što sve svedoči o značaju ovog događaja od interesa za čitav srpski narod.
Bili su sabrani i direktni potomci vožda Đorđa: prof. Ivan Stratimirović i njegov sin doc. dr Đorđe Stratimirović sa porodicom, kao i Stefan Stratimirović sa porodicom.

Kad uzmemo u obzir činjenicu da je, u kripti istog ovog Hrama, sahranjen i najpoznatiji predstavnik ove srpske aristokratske porodice i stric vožda Đorđa – mitropolit karlovački Stefan (Stratimirović), onda čitav ovaj događaj dobija još dublje značenje, ne samo za ovu visokoblagorodnu porodicu, već i za narod kojem je stolećima služila.

Stratimirovići su staro srednjovekovno srpsko plemstvo, koje je priznato i od strane Venecije, Habzburga i Ruskog Carstva, što svedoči da je reč o plemićkoj kući najvšeg mogućeg stepena i renomea u evropskim okvirima. U srodstvu su sa Balšićima, pa i samim Nemanjićima, ali i sa Popovićima-Tekelijama i drugim srpskim aristokratskim porodicama, kao što su Nako od Velikog Semikluša i Zako od Bajše.

Ovom sveštenom isprađaju su na značaju dali i: Igor Mirović, predsednik Pokrajinske Vlade; Ištvan Pastor, predsednik Skupštine Vojvodine; Stefan Krkobabić, potpredsednik Skupštine Srbije, kao i drugi predstavnici državnih, pokrajinskih i lokalnih vlasti, predstavnici medija, kulturnog i javnog života i mnoštvo vernog naroda.

Dan ranije, odar sa posmrtnim ostacima ovog velikana bio je izložen za odavanje pošte u Hramu, gde je bilo omogućeno odavanje pošte. Ukazana mu je najviša moguća počast, što se ogledalo u činjenici da je odar, bio prekriven tradicionalnom zastavom Vojvodine, dok je, od iznošenja iz Hrama, do litijnog prenošenja do mesta ukopa, bio prekriven zastavom Srbije. Pored sveštenstva, zvaničnika i vernog naroda, bio je ispraćen sa počasnom stražom Garde Vojske Srbije i uz učešće Reprezentativnog orkestra Garde Vojske Srbije. Na čelu pomenute litije su gardisti nosili Krst i minijature odlikovanja pokojnog Vožda, koje su sačuvane u njegovoj porodici do današnjih dana.

Bio je nosilac velikog broja visokih odlikovanja Kneževine Srbije, Kneževine Crne Gore, Ruskog Carstva i Austro-ugarske Carevine, kao što su: Orden Takovskog krsta, Orden Knjaza Danila I, Imperatorski Orden Svete Ane, Imperatorski Orden Svetog Ravnoapostolnog kneza Vladimira sa mačevima, Carski orden Leopolda, Medalja za hrabrost „Miloš Obilić“, Ratna medalja 1873. i Medalja za vojne zasluge.

Koliki je značaj ove, nazasluženo zaboravljene, istorijske ličnosti vidimo i iz činjenice da je on bio jedan od retkih naših uglednika, koji je imao blizak odnos sa predstavnicima sve tri srpske novovekovne vladarske dinastije, tj. i sa Petrovićima-Njegošima i sa Karađorđevima i sa Obrenovićima.

Bio je blizak prijatelj vladike Petra II (Petrovića-Njegoša), koji ga je odlikovao prvom Medaljom za hrabrost “Miloš Obilić“. Sarađivao je i sa knezom Danilom I, za čije je vlade radio na organizaciji i ustrojavanju redovne crnogorske vojske. Prijatelj i kum mu je bio knez Mihailo Obrenović III, a odlikovali su ga kneževi Milan Obrenović IV i Nikola I. Knez Aleksandar I Karađorđević se divio njegovom junaštvu, te mu je darovao đeneralsku uniformu, koju je dobio na poklon od ruskog cara. Poklonio mu je i sablju, kao i dve kubure svog oca – Karađorđa, što govori o kakvoj ličnosti je reč i koliki je naš greh bio što smo dozvolili da bude zaboravljen i da njegov amanet čeka na ispunjenje više od veka.

Nakon bogosluženja, odar sa posmrtnim ostacima vožda Stratimirovića je postavljen na plato ispred Hrama, gde je održan prigodan program. Sabranima su se obratili Igor Mirović, Ivan Stratimirović i Aleksandar Đurđev, predsednik Odbora.

Potom je krenula pratnja do Manastira, gde je Vožd položen na večni počinak. Posmrtni ostaci, prekriveni državnom zastavom, postavljeni su na lafet i molitveno su ispraćeni od strane Njegovog Preosveštenstva, sveštenstva, predstavnika Vojske, državnih zvaničnika i sabranog naroda.

Ovim je posvedočena blagodarnost na njegovoj vernosti i doprinosu na delu stvaranja Srpske Vojvodine, kao prvog koraka u podvigu oslobođenja i ujedinjenja svih srpskih zemalja.

Nije bez značaja napomenuti da, u kripti ispod oltara katolikona pomenutog Manastira, već, počivaju i dvojica drugih velikana naše povesti i duhovnosti: patrijarh Georgije I (Branković) i patrijarh Lukijan (Bogdanović), dok je u manastirskoj porti, već, sahranjeno i više drugih značajnih ličnosti iz bogate povesti Sremskih Karlovaca. O tome svedoči i spomen-ploča, koju su 1793. godine, na fasadu manastirske crkve, postavili episkop temišvarski Petar (Petrović) i episkop bački Jovan (Jovanović), u spomen njihovih roditelja.

Nakon polaganja posmrtnih ostataka vožda Stratimirovića na mesto njihovog počinka, zvanice su prisustvovale koktelu, koji je priređen u sali Patrijaršijskog Dvora u Sremskim Karlovcima. Tada je obavljena i investitura Krstom Vožda Đorđa Stratimirovića, koji je uručen episkopu hvostanskom g. Justinu, protosinđelu dr Kleopi (Stefanoviću), igumanu Manastira Vavedenja Presvete Bogorodice, oficirima Vojske Srbije, sveštenstvu i drugim uglednicima, koji su doprineli da se poslednja volja vožda Stratimirovića ispuni i da ova svečanost protekne u najboljem redu.

Investituru su, ispred Odbora, obavili: Ivan Stratimirović, kao najstariji član porodice; Aleksandar Đurđev; Danijel Kulačin i đakon Hadži Nenad M. Jovanović, sekretar Centra za istraživanje pravoslavnog monarhizma, koji se pročitao i sledeći arhijerejski blagoslov:

“U ime Oca i Sina i Svetoga Duha. Amin.
Primivši Molbu Centra za razvoj Šajkaške, Odbora za povratak posmrtnih ostataka vožda Đorđa Stratimirovića i predstavnika porodice Stratimirović, kojom se moli za blagoslov za ustanovljavanje i dodeljivanje naročitog priznanja, Krst Vožda Đorđa Stratimirovića – ovim dajemo svoj blagoslov da se rečeno priznanje uspostavi i dodeljuje, sa molitvom Gospodu da dodeljivanjem ovog priznanja njegovi slavodobitnici budu dodatno podstaknuti da vredno rade u slavu Božiju, na polzu naše Svete Crkve i na daljem svedočenju visokih ideala za koje je živeo i borio se velikan, čije ime ovo priznanje nosi, a koji će ubuduće počivati u porti Manastira
Vavedenja Presvete Bogorodice u Sremskim Karlovcima.
S blagoslovom,
Episkop sremski Vasilije“

A potom i tekst Ukaza o odlikovanju:

“Centar za razvoj Šajkaške, sa blagoslovom Njegovog Preosveštenstva episkopa sremskog g. Vasilija i uz saglasnost porodice Pl. Stratimirovića od Kulpina, našao je za potrebno izdati sledeći Ukaz: Osvedočeni u samopregorno služenje Bogu i Srpskoj Pravoslavnoj Crkvi i njenom narodu širom srpskih zemalja i rasejanja, kao i u požrtvovano istrajavanje na vrednostima svetosavske duhovnosti i idejama svesrpskog jedinstva, a osobito u znak priznanja za pokazanu vernost i značajan doprinos na delu svedočenja vrednosti i očuvanja tradicija Srpske Vojvodine,
odlikujemo Krstom Vožda Đorđa Stratimirovića. U Sremskim Karlovcima, 27.9.2021. Episkop sremski Vasilije

Predsednik Centra za razvoj šajkaške, Danijel Kulačin
u ime porodice Ivan Stratimirović“.