Uspostavljanje prijateljskih odnosa Francuskog grada Grenobla i Smederevske Palanke, datira iz perioda posle završetka Velikog rata. Sedmog juna 1926. godine na železničkoj stanici u Smederevskoj Palanci zaustavio se svečani voz sa gostima iz Francuske, koje predvodio gradonačelnik Grenobla, Pol Mistral.

Bogat program posete započeo je 5. juna 1926. u Beogradu, a dva dana kasnije upriličen je dolazak u Smederevsku Palanku, jedini gradu u Šumadiji koji je, ovim povodom, bio domaćin gostima iz Francuske. U čast gostiju, održana je svečana sednica Opštinskog odbora (kako se tada zvao organ koji se danas naziva - skupština opštine), a potom i veliki banket na otovrenom, na Kiseljaku.

Iz posete Francuza našem gradu razvio se prijateljstvo o kome svedoče nazivi Francuske ulice u Smederevskoj Palanci, i Rue de Palanka u Grenoblu. Usledile su posete delegacije Smederevske Palanke francuskom gradu, a poslednja se odigrala 1973. godine.

Vekovno prijateljstvo francuskog i srpskog grada, na koje je proteklih decenija bilo gotovo zaboravljeno, biće sačuvano za buduća vremena. Planirana je poseta delegacije Francuske, i postavljanje spomen-obeležja koje će svedočiti o prijateljstvu Francuske i Srbije, odnosno Grenobla i našeg grada.

U celosti prenosimo pismo ambasadory Francuske u Republici Srbiji

Njegova Ekselencija Ambasadsor Francuske u Srbiji, Gospodin Žan Luj Falkoni

Vaša Ekselencijo,

Jubilej uspostavljanja diplomatskih odnosa Srbije i Francuske predstavlja posebnu priliku da se podsetimo kako je tekao proces izgradnje prijateljskih relacija između Smederevske Palanke i grada Grenobla u Francuskoj. Trag ovog prijateljstva sačuvan u nazivu Francuske ulice u Smederevskoj Palanci, i Rue de Palanka u Grenoblu.

Trag ovog orijateljstva sačuvan u nazivu Francuske ulice u Smederevskoj Palanci, i Rue de Palanka u Grenoblu.

Ova priča počinje juna 1926. godine, kada je delegacija, u kojoj su bili predstavnici više francuskih gradova, poslanici parlamenta Francuske i vojni veterani, posetila Srbiju.

Bogat program posete započeo je 5. juna 1926. u Beogradu, a dva dana kasnije, 7. juna, upriličen je dolazak u Smederevskoj Palanci, jedinom gradu u Šumadiji koji je, ovim povodom, bio domaćin gostima iz Freancuske.

Na železničku stanicu u Smederevskoj Palanci, u koju je dospeo specijalni voz, došlo je na hiljade ljudi, da pozdravi goste iz Francuske. U ime domaćina, gostima se obratio Aćim Banković, inženjer agronomije:

„Vi ste u sredini koja vas odavno poznaje. Iz tegobnih dana strašne 1915. godine. Tada ste nam pružili ruku, izbavili nas iz bede. Vama dugujemo našu slobodu. Zanatlija je ostavio svoj posao, seljak je za trenutak ostavio svoj plug, da vam ovde otvori svoje srce, svoju dušu, kao što ste Vi to nama učinili u najcrnjim našim danima. Živela Francuska.“

Usledilo je intoniranje Marseljeze, himne Francuske, a potom i himne Srbije.

Na ove reči dobrodošlice odgovorio je gradonačelnik Grenobla, gospodin Pol Mistral, zahvalio je na srdačnom dočeku, a potom se Ljubica Hajduković, učenica petog razreda gimnazije, na tečnom francuskom obratila gostima:

„Mi nemamo palata i parkova, ali imamo srce koje će trajno kucati za našu milu i slatku Francusku.“ Gospodin Mistral primajući buket crvenih ruža, nežno je zagrlio i poljubio malu Hajdukovićevu. Moment je bio tako dirljiv, da su mnogi plakali, naročito stariji svet. Gosti su, krenuli ka zgradi palanačke opštine, praćeni velikom povorkom meštana, a sa balkona i prozora pozdravljali su ih palančani, bacajuću cveće i uzvikujući „Živela Francuska“.

U čast gostiju, održana je svečana sednica Opštinskog odbora (kako se tada zvao organ koji se danas naziva - skupština opštine). U znak poštovanja prema Francuskoj, tom prilikom, Opštinski odbor je odlučio da se jedna od najlepših ulica u Palanci nazove imenom „Francuska ulica“ – i ova je ulica taj naziv sačuvala do danas.

Za goste iz Francuske, na Kiseljaku (izvoru termo-mineralne vode), zatim je upriličen veliki banket, a tom prilikom brojnom narodu obratio se gospodin Pol Mistral, gradonačenik Grebnobla, koji je ulogu Šumadije u srpskoj revoluciji (Prvom srpskom ustanku), uporedio sa ulogom Grenobla i Liona u Francuskoj revoluciji. Mistralov govor je simultano prevođen na srpski, a oduševljeni meštani su, potom gradonačelnika Grenobla, oko stolova, nosili na rukama.

U narednim godinama, skupština Grenobla donela je odluku da jedna od centralnih gradskih ulica u ovom gradu dobije ime Rue de Palanka. Usledile su i posete delegacija iz Smederevske Palanke, a poslednja zabeležena poseta odigrala se 1973. godine.

Poseta Francuza 1926. godine ostvarena je u složenim međunarodnim i unutrašnjepolitičkim okolnostima, u vezi sa pripremama francusko-jugoslovenskog ugovora o prijateljstvu, koji je potpisan sledeće, 1927. godine. Dolazak Francuza ukazuje na želju da se manifestaciji dâ dublji, nacionalni i narodni karakter koji bi bio utemeljen u vremenu učvršćivanja savezništva tokom Prvog svetskog rata i oblikovanja i razvijanja srpske intelektualne elite u Francuskoj za vreme i posle rata.

Rešeni da u godini jubileja skrenemo pažnju na prijateljstvo našeg grada i Grenobla u Francuskoj, u Narodnom muzeju Smederevske Palanke biće upriličena posebna izložba - koja treba da prezentuje dokumenta o ovom događaju, i na osoben način ispirča priču o prijateljstvu naša dva naroda. Narodni muzej u Smederevskoj Palanci poseduje bogat fond istorijske građe i baze podataka koji na relevantan i sveobuhvatan način čuvaju i prenose istorijsku, antropološku i muzikološku dimenziju francuke posete. Napor da se prikupi i sistematizuje građa i namera da se ona kroz različite oblike prezentovanja stavi na uvid naučnoj i široj javnosti, čini ovaj projekat opravdanim i muzeološki, muzički i istorijski utemeljenim. Upravo takva povezanost između disciplina i otvaranje raznovrsnih medijskih putanja (kroz čitanje, dodire, slušanje i korišćenje različitih sredstava komunikacije) kojima se sadržaj predstavlja, omogućavaju da se saznanja o francuskoj poseti Srbima iz 1926. godine, koja su pohranjena u muzejskim, bibliotečkim i arhivskim fondovima, učine zanimljivim i aktuelnim današnjoj zainteresovanoj publici bez obzira na uzrast i stepen obrazovanja.

U želji da doprinesemo obeležavanju značajnog jubileja, 180 godina uspostavljanja diplomatskih odnosa Francuske i Srbije, pozivamo Vas, poštovana Ekselencijo, da posetite naš grad, i, u vremenu koje ne remeti Vaše redovne obaveze, učinite nam čast i otvorite pomenutu izložbu u Narodnom muzeju u Smedrevskoj Palanci.